ქობაირის მონასტრის მაკარის შვილის, გრიგოლის, ეპიტაფია
შინაარსი / Summary
ეპიტაფია
ბიბლიოგრაფია Bibliography
კრიტიკული გამოცემა Interpretive Edition
† ესე საფლ(ა)ვი არ
ის მ(ა)კარ(ი)ს შვ(ი)ლ(ი)სა
გ(რი)გ(ო)ლისი შ(ეუნდვე)ნ ღ(მერთმა)ნ
და მ(ა)სცა შ(ეუნდვე)ნ ღ(მერთმა)ნ
5ვინცა თქუას
დიპლომატიური გამოცემა Diplomatic Edition
† ႤႱႤ ႱႠႴႪႥႨ ႠႰ
ႨႱ ႫႩႠႰႱ ႸႥႪႱႠ
ႢႢႪႨႱႨ ႸႬ ႶႬ
ႣႠ ႫႱႺႠ ႸႬ ႶႬ
5ႥႨႬႺႠ ႧႵႳႠႱ
{'ka': 'ეს არის მაკარის შვილის, გრიგოლის, საფლავი, შეუნდოს ღმერთმა; და მასაც შეუნდოს ღმერთმა, ვინც თქვას [შენდობა].'}
{'default': 'წარწერაში ქარაგმის ნიშნად გამოყენებულია განივი, კლაკნილი, კიდურწერტილოვანი ხაზი; განკვეთილობის ნიშნები: წერტილი\nან ორწერტილი თითქმის ყოველი სიტყვის შემდეგ; III სტრიქონისა და ტექსტის ბოლოს ორწერტილი\nდა ხაზია დასმული; ტექსტში ბგერა უ, ერთ შემთხვევაში, Ⴍ-ს (ო) საშუალებით არის გადმოცემული; გვხვდება შეწიაღების შემთხვევები.\nწარწერა დაზიანებული არ არის და ტექსტი თავიდან ბოლომდე გარკვევით იკითხება. თემო ჯოჯუასა და გიორგი გაგოშის მიხედვით, 1930-იან წლებში ჯერჯერობით უცნობმა ქართველმა მკვლევრებმა (?) გრიგოლის ეპიტაფიის\nფოტონეგატივი დაამზადეს და ის ენის, ისტორიისა და მატერიალური კულტურის ინსტიტუტს\nგადასცეს; მოგვიანებით გრიგოლის ეპიტაფიის ფოტონეგატივი ქართული ხელოვნების ისტორიის\nინსტიტუტს გადაეცა; 1990 წელს ვალერი სილოგავამ გრიგოლის ეპიტაფიის ადგილზე\nმოძიება ვერ შეძლო და მისი ტექსტი, პალეოგრაფიულ პირთან ერთად, ფოტონეგატივზე დაყრდნობით,\nგამოაქვეყნა; 2012 წელს გრიგოლის ეპიტაფიის ადგილზე მოძიება ვერც გიორგი\nკალანდიამ და ქეთევან ასათიანმა შეძლეს. იმავე 2012 წელს დალი ჩიტუნაშვილმა და გიორგი\nპატაშურმა გრიგოლის მამის მაკარის დაკარგულად მიჩნეულ ეპიტაფიას ქობაირის მონასტრის\nტერიტორიაზე, მონასტრის ძირითადი ნაწილისაგან რამდენიმე ასეული მეტრის დაშორებით,\nქვედა დონეზე მდებარე პატარა დარბაზული ეკლესიის ეზოში მიაკვლიეს\n(დ. ჩიტუნაშვილი, გ. პატაშური, სომხეთის ქართული ძეგლები, 2012 (მოხსენების მასალები),\nთუმცა კი მკვლევრებმა გრიგოლის ეპიტაფიის მოძიება ვერ შეძლეს და ეპიტაფია, მაკარის ეპიტაფიისაგან\nგანსხვავებით, კვლავინდებურად ქობაირის მონასტრის დაკარგული ქართული ლაპიდარული\nწარწერების რიცხვში დარჩა. თემო ჯოჯუამ და გიორგი გაგოშიძემ გრიგოლის ეპიტაფიას მისი მამის მაკარის საფლავის ქვის გვერდით (ჩრდილოეთით), მისგან\nსულ რამდენიმე სანტიმეტრის დაშორებით მიაკვლიეს. აღსანიშნავია, რომ გრიგოლის საფლავის\nქვა, მაკარის საფლავის ქვისაგან განსხვავებით, ბალახითა და ფოთლებით იყო დაფარული\nდა მასზე ამოკვეთილი ეპიტაფია, პრაქტიკულად, აღარ ჩანდა. საფიქრებელია, რომ დალი\nჩიტუნაშვილმა და გიორგი პატაშურმა გრიგოლის ეპიტაფია სწორედ ამ მიზეზის გამო ვერ შენიშნეს. ვალერი სილოგავას აზრით, მაკარისა და მისი შვილის, გრიგოლის, ეპიტაფიების ტექსტი შედგენილია მსგავსი ტრაფარეტული ფორმულით, რომელიც ქობაირის მონასტრის\n სხვა ეპიტაფიების ფორმულის მსგავსია, თუმცა მათ შორის მცირედი განსხვავებაც არის. მაგ., ქობაირის ყველა ეპიტაფია იწყება სიტყვებით: „ესე საფლავი...“ და\n შემდეგ დასახელებულია დაკრძალული პირი. მაკარისა და გრიგოლის ეპიტაფიაში აღნიშნულ სიტყვებს მოსდევს „არის“, ე.ი. „ესე საფლავი არის...“. გარდა ამისა,\n ქობაირის ყველა ცნობილი ეპიტაფიისაგან განსხვავებით, მაკარისა და გრიგოლის წარწერა მთავრდება სიტყვებით: „და მასცა შეუნდვენ ღმერთმან, ვინცა თქუას“.\n ვალერი სილოგავა ასკვნის, რომ ისინი ქობაირის მონასტრის ეპიტაფიების ტრაფარეტული ტექსტების შემდგომ განვითარებად შეიძლება მივიჩნიოთ და\n ქრონოლოგიურად მათ მომდევნო დროს აკუთვნებს. პალეოგრაფიული ნიშნებისა და ტექნიკური შესრულების ზოგიერთი მონაცემის მიხედვით, მკვლევარი ფიქრობს, რომ\n ეს წარწერები სხვადასხვა პირის მიერ შესრულებულად უნდა ჩაითვალოს. სამწუხაროდ, მაკარისა და გრიგოლის პიროვნებები სხვა წყაროებით უცნობია.'}
<div type="edition" xml:lang="ka" ana="mtavruli" xml:space="preserve">
<ab>
<lb n="1"/><w lemma="ქრისტე"><expan><abbr>ქ</abbr><ex>რისტ</ex><abbr>ე</abbr></expan></w>
<w lemma="განსუენება"><expan><abbr>გა</abbr><ex>ნ</ex><abbr>ო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>ს</abbr><ex>უ</ex><abbr>ენე</abbr></expan></w>
<w lemma="სულ">სოჳ<lb n="2" break="no"/>ლსა</w>
<name nymRef="ვაჩა">ვაჩაჲს<lb n="3" break="no"/>ასა</name>
<name nymRef="გურა"><expan><abbr>გო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>რაჲ<lb n="4" break="no"/>სასა</abbr></expan></name>
<name nymRef="მირა"><expan><abbr>მ</abbr><ex>ი</ex><abbr>რა</abbr><ex>ჲ</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex></expan></name>
</ab>
</div>