ხვილიშას ტაძრის თეოდოტის წარწერა
შინაარსი / Summary
მოსახსენებელი
ბიბლიოგრაფია Bibliography
კრიტიკული გამოცემა Interpretive Edition
"ქე თოდოჲტი შე"
ქ(რისტ)ე თოდოჲტი შ(ეიწყალ)ე
დიპლომატიური გამოცემა Diplomatic Edition
"ႵႤ ႧႭႣႭჂႲႨ ႸႤ"
ႵႤ ႧႭႣႭჂႲႨ ႸႤ
ხვილიშას ტაძრის თეოდოტის წარწერა
{'ka': 'ქრისტე, თოდოჲტი შეიწყალე.'}
{'default': 'ვალერი სილოგავას მიაჩნია, რომ წარწერის ტექსტში საკუთარი სახელის წაკითხვა სხვაგვარადაც არის შესაძლებელი. ცნობილია, რომ უძველეს ქართულ წერილობით\n ძეგლებში, მათ შორის, წარწერებში, განკვეთილობის ნიშნები, ანუ სიტყვების ერთმანეთისაგან გამომყოფი წერტილები\n არ გვხვდება. ზოგჯერ უძველეს ქართულ წარწერებში სიტყვების ცალ-ცალკე დაჯგუფებისა და მათი ურთიერთგამიჯვნის ფუნქციას ასრულებს ქარაგმის ხაზი, რომელიც ხშირად\n დასმულია დაქარაგმებული სიტყვის მთელ სიგრძეზე. ხვილიშას ტაძრის წარწერის ამ მოკლე ტექსტში ქარაგმის ნიშანი გვაქვს სამ ადგილას - პირველი სიტყვის „ქე“-ს,\n ბოლო სიტყვის „შე“-ს და ბოლოდან მეორე სიტყვის თავზე. ამ უკანასკნელ ადგილას იგი დასმულია სამი ასოს - „ჲტი“-ს მთელ სიგრძეზე, ისე რომ ასოთა კომპლექსს\n აშკარად ცალკე ადგილი აქვს მიჩენილი წარწერის მთელ ტექსტში. მართლაც, თუ ჩვენ ვიგულისხმებთ, რომ აქ ცალკე, დამოუკიდებელი სიტყვაა ამოკვეთილი,\n მაშინ შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ხვილიშას ტაძრის წარწერის ტექსტი შედგება არა 3, არამედ 4 სიტყვისაგან. და იგი შეიძლება ასე წავიკითხოთ: „ქ(რისტ)ე, თოდო ჲ(ო)ტი შ(ეიწყალ)ე.“\n ასეთ შემთხვევაში „ჲ(ო)ტი“, ანუ „მცირე“ თოდოს ეპითეტად უნდა მივიჩნიოთ და მაშინ მივიღებთ, რომ წარწერა თოდო იოტის, ანუ თოდო მცირეს შეწყალებას შეიცავს.\n ამგვარ კონტექსტში „ჲ(ო)ტი“ უჩვეულოა და არც სხვაგან გვხვდება, მაგრამ ამავე დროს, „ჲ~ტი“-ს თავზე დასმულ ქარაგმის ნიშანს, ვალერი სილოგავას აზრით, სხვა ახსნა არ ეძებნება.'}
<div type="edition" xml:lang="ka" ana="mtavruli" xml:space="preserve">
<ab>
<lb n="1"/><w lemma="ქრისტე"><expan><abbr>ქ</abbr><ex>რისტ</ex><abbr>ე</abbr></expan></w>
<w lemma="განსუენება"><expan><abbr>გა</abbr><ex>ნ</ex><abbr>ო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>ს</abbr><ex>უ</ex><abbr>ენე</abbr></expan></w>
<w lemma="სულ">სოჳ<lb n="2" break="no"/>ლსა</w>
<name nymRef="ვაჩა">ვაჩაჲს<lb n="3" break="no"/>ასა</name>
<name nymRef="გურა"><expan><abbr>გო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>რაჲ<lb n="4" break="no"/>სასა</abbr></expan></name>
<name nymRef="მირა"><expan><abbr>მ</abbr><ex>ი</ex><abbr>რა</abbr><ex>ჲ</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex></expan></name>
</ab>
</div>