ბიეთის ხუაშის ორი წარწერა

№ ECG091 📅 XIII-XIV AD 🔨 ქვა / Local stone 📦 ფილა / Plaque 🌐 ka

შინაარსი / Summary

მოსახსენებელი Memorial

ძირითადი ინფორმაცია / Basic Information

იდენტიფიკატორი ID: ECG091
ენა Language: Georgian (ka)
რედაქტორი Editor: ვალერი სილოგავა
გამომცემელი Authority: ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი
კოლექცია Collection: ბიეთი

დათარიღება / Dating

დათარიღება Dating: XIII-XIV AD
დათარიღების საფუძველი Dating Evidence: context

ფიზიკური აღწერა / Physical Description

მასალა Material: ქვა / Local stone
ობიექტის ტიპი Object Type: ფილა / Plaque

განლაგება და პალეოგრაფია / Layout and Paleography

სტრიქონების რაოდენობა Written Lines: 5
დამწერლობა Script: ასომთავრული
შესრულება Execution: ამოღარული
ასოების სიმაღლე Letter Height: 4-18 cm
ამოღარული ასომთავრული წარწერა 4-18

წარმოშობა და მდებარეობა / Origin and Provenance

აღმოჩენილია Find Location: ბიეთის ეკლესია Bieti Church
თანამედროვე მდებარეობა Current Location: ბიეთის ეკლესია Bieti Church

გამოცემის ინფორმაცია / Publication Information

ლიცენზია License: დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.
რევიზიების ისტორია Revision History:
2019-10-29 (Eka Kvirkvelia): ტექსტის სრული კოდირება, მეტამონაცემების სრული კოდირება, ბმულებით დაკავშირება ავტორიტეტულ წყაროსთან

ბიბლიოგრაფია Bibliography

კრიტიკული გამოცემა Interpretive Edition

ქ(რისტ)ე ად(ი)დე ხ(უა)ში რ(ომე)ლ ესე საყდარი ა(აშ)(ნა)
† წ(მიდა)ო ღ(მრ)თისმშ(ო)ბელო
მეოხეყავ ხ(უა)შ(ი)სა შვილი -
5თურთ ორ(ა)თვე შინა ცხორებასა

დიპლომატიური გამოცემა Diplomatic Edition

ႵႤ ႠႣႣႤ ႾႸႨ ႰႪ ႤႱႤ ႱႠႷႣႠႰႨ Ⴀ
† ႼႭ ႶႧႨႱႫႸႡႤႪႭ
ႫႤႭႾႤႷႠႥ ႾႸႱႠ ႸႥႨႪႨ
5ႧႳႰႧ ႭႰႧႥႤ ႸႨႬႠ ႺႾႭႰႤႡႠႱႠ
{'default': 'ქრისტე, ადიდე ხუაში, რომელმაც ეს საყდარი ააშენა. წმიდაო ღვთისმშობელო, მეოხ-ეყავ ხუაშის შვილებითურთ ორივე სოფელში.'}
{'default': 'ბიეთის ტაძარი წინუბნისწყლის ხეობაში მდებარეობს. სოფელი ბიეთის სახელწოდებით არ არსებობს - ეს სახელი მხოლოდ ტაძარს ჰქვია.\n ექვთიმე თაყაიშვილი წარწერაში მოხსენიებულ ხუაშის ხვაშაქად კითხულობდა და მას თამარ მეფის თანამედროვე ხუაშაქი ცოქალთან (ქართლის ერისთავთ ერისთავის რატის დედა) აიგივებდა.\n თუმცა, ვახტანგ ბერიძე მიიჩნევს, რომ ტაძრის ხუროთმოძღვრება, დეკორატიული მორთულობა და წარწერის პალეოგრაფია აშკარად თამარის პერიოდზე გვიანდელია.\n გიორგი ბოჭორიძე ამ სახელს კითხულობს, როგორც ხოშა.\n\n ბიეთის ტაძრის ნანგრევებში არსებულ ქვებზე რამდენიმე წარწერაა. ისინი ქრონოლგიურად ორ ჯგუფად იყოფა. პირველია\n XIII-XIV სს. მეორეა თარიღიანი წარწერა 1493 წლისა, ამოკვეთილი ტაძრისათვის მიშენებულ ეკვდერის კედელზე. მასში აღნიშნულია, რომ ვინმე ზაალ თოჴასძეს ეს ეკვტერი\n აუშენებია „მშობელთა და [ჩემთა] მიცვალებულთათვის“. მაშასადამე, ვალერი სილოგავას აზრით, აქ კიდევ ერთხელ დასტურდება, რომ ეკვდერი ეკლესიაში მიცვალებულთა\n დასაკრძალავი ადგილი იყო.'}
<div type="edition" xml:lang="ka" ana="mtavruli" xml:space="preserve">
    <ab>
        <lb n="1"/><w lemma="ქრისტე"><expan><abbr>ქ</abbr><ex>რისტ</ex><abbr>ე</abbr></expan></w>
        <w lemma="განსუენება"><expan><abbr>გა</abbr><ex>ნ</ex><abbr>ო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>ს</abbr><ex>უ</ex><abbr>ენე</abbr></expan></w>
        <w lemma="სულ">სოჳ<lb n="2" break="no"/>ლსა</w>
        <name nymRef="ვაჩა">ვაჩაჲს<lb n="3" break="no"/>ასა</name>
        <name nymRef="გურა"><expan><abbr>გო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>რაჲ<lb n="4" break="no"/>სასა</abbr></expan></name>
        <name nymRef="მირა"><expan><abbr>მ</abbr><ex>ი</ex><abbr>რა</abbr><ex>ჲ</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex></expan></name>
    </ab>
</div>