წუნდის იჩქით გურგენისძის წარწერა
Inscription of Ichkit Gurgenisdze from Tsunda

№ ECG086 📅 XII AD 🔨 ქვა / Local stone 📦 ფასადი / Facade 🌐 ka

შინაარსი / Summary

საამშენებლო Building

ძირითადი ინფორმაცია / Basic Information

იდენტიფიკატორი ID: ECG086
ენა Language: Georgian (ka)
რედაქტორი Editor: ვალერი სილოგავა
გამომცემელი Authority: ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი
კოლექცია Collection: წუნდა

დათარიღება / Dating

დათარიღება Dating: XII AD
დათარიღების საფუძველი Dating Evidence: historical context prosopography
სიზუსტე Precision: high

ფიზიკური აღწერა / Physical Description

მასალა Material: ქვა / Local stone
ობიექტის ტიპი Object Type: ფასადი / Facade

განლაგება და პალეოგრაფია / Layout and Paleography

სტრიქონების რაოდენობა Written Lines: 3
დამწერლობა Script: ასომთავრული
შესრულება Execution: ამოღარული
ამოღარული ასომთავრული წარწერა Engraved Asomtavruli inscription

წარმოშობა და მდებარეობა / Origin and Provenance

აღმოჩენილია Find Location: წუნდის ეკლესია Tsunda church
თანამედროვე მდებარეობა Current Location: წუნდის ეკლესია Tsunda church
აღმოჩენის გარემოებები / Discovery Circumstances: წუნდის პატარა ეკლესია მდებარეობს მთაზე, რომელიც ვარძიისკენ მიმავალი გზის ხელმარცხნივ დგას ბუნებრივ და ნაწილობრივ ხელით ამოყვანილ სუბსტრუქციაზე. წუნდის ეკლესიის წარწერა 1850 წლიდან არის ცნობილი, იგი გამოაქვეყნა მარი ბროსემ (M. Brosset, Rapports sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans I’Armenie, II, St.Pb., 1850, 165). The small church of Tsunda is located on a partially natural and partially built foundation on the left side of the highway towards Vardzia. This church has been known for the researchers since 1850, it was published by Marie Brosset.

გამოცემის ინფორმაცია / Publication Information

ლიცენზია License: დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.
რევიზიების ისტორია Revision History:
2019-10-29 (Eka Kvirkvelia): ტექსტის სრული კოდირება, მეტამონაცემების სრული კოდირება, ბმულებით დაკავშირება ავტორიტეტულ წყაროსთან

ბიბლიოგრაფია Bibliography

კრიტიკული გამოცემა Interpretive Edition

„† სხლთა ღჲთა მე იჩქთმნ გრგნის ძემნ აღვშნე ეკლსჲ ესე მმლი ჩნი სხლსა ზა წისა ნთლისმცმსსა სლცვდ ჩემთს და მშბლთა ჩმთათს
† ს(ა)ხ(ე)ლ(ი)თა ღ(მრთისა)ჲთა მე იჩქ(ი)თმ(ა)ნგ(უ)რგ(ე)ნისძემ(ა)ნ
აღვ(ა)შ(ე)ნე ეკლ(ე)ს(ია)ჲ ესე მ(ა)მ(უ)ლი ჩ(უე)ნი ს(ა)ხ(ე)ლსა ზ(ედ)ა წ(მიდ)ისა
ნ(ა)თლისმც(ე)მ(ლი)ს(ა)სა ს(ა)ლ(ო)ცვ(ელა)დ ჩემთ(ჳ)ს და მშ(ო)ბ(ე)ლთა ჩ(ე)მთათ(ჳ)ს

დიპლომატიური გამოცემა Diplomatic Edition

„† ႱႾႪႧႠ ႶჂႧႠ ႫႤ ႨႹႵႧႫႬ ႢႰႢႬႨႱ ႻႤႫႬ ႠႶႥႸႬႤ ႤႩႪႱჂ ႤႱႤ ႫႫႪႨ ႹႬႨ ႱႾႪႱႠ ႦႠ ႼႨႱႠ ႬႧႪႨႱႫႺႫႱႱႠ ႱႪႺႥႣ ႹႤႫႧႱ ႣႠ ႫႸႡႪႧႠ ႹႫႧႠႧႱ
† ႱႾႪႧႠ ႶჂႧႠ ႫႤ ႨႹႵႧႫႬႢႰႢႬႨႱႻႤႫႬ
ႠႶႥႸႬႤ ႤႩႪႱჂ ႤႱႤ ႫႫႪႨ ႹႬႨ ႱႾႪႱႠ ႦႠ ႼႨႱႠ
ႬႧႪႨႱႫႺႫႱႱႠ ႱႪႺႥႣ ႹႤႫႧႱ ႣႠ ႫႸႡႪႧႠ ႹႫႧႠႧႱ
წუნდის იჩქით გურგენისძის წარწერა
წუნდის იჩქით გურგენისძის წარწერა
{'default': 'ღმრთის სახელით მე, იჩქითმა, გურგენის ძემ, ავაშენე ეს ეკლესია, ჩუენი მამული,\n წმიდა ნათლისმცემლის სახელზე, სალოცველად ჩემთვის და ჩემი მშობლებისთვის. In the name of God, I Ichkit son of Gurgen built this church, our land, with the name of John the Baptist, for prayers for me and my parents.'}
{'default': 'ვალერი სილოგავას აზრით, წარწერის ტექსტში იჩქით გურგენისძე ერთგვარი ხაზგასმით აღნიშნავს, „აღვაშენე ეკლესიაჲ ესე, მამული ჩუენიო“. როგორც ჩანს,\n წუნდა და მისი მიდამოები, ვრცელი ადგილი ვანის ქვაბების ტერიტორიის ჩათვლით, ძველი დროიდანვე, ჯერ კიდევ თამარის მეფობამდე და შეიძლება თვით XII საუკუნემდე,\n გურგენისძეთა სამამულო სამფლობელო ყოფილა. XII საუკუნის ბოლოს ვარძიის გრანდიოზული სამონასტრო კომპლექსის მშენებლობის შემდეგ, როდესაც იგი და, ალბათ,\n მის გარშემო მიდამოები სამეფო სამფლობელოდ გადაიქცა, გურგენისძეთა სამფლობელოსაც სამეფო სამფლობელოდ გადაქცევის საფრთხე დაემუქრა და იჩქითი ორ სხვადასხვა\n წარწერაში (ერთი წუნდაში, მეორე ვანის ქვაბებში) საგანგებოდ აღნიშნავს, რომ ეს ადგილები გურგენისძეთა სამკვიდრებელია, ისინი მისი მამულია.\n 1204 წლიდან, როგორც ვანის ქვაბების ანტონ ჭყონდიდელის ზღუდის აშენების წარწერიდან ჩანს, აქ უკვე სამშენებლო სამუშაოებს მეფის მოხელე ჭყონდიდელ-\n მწიგნობართუხუცესი აწარმოებს, რაც იჩქითის მამულის სამეფო მფლობელობაში გადასვლის ნიშანი და საბუთია. ვალერი სილოგავა აქედან იმასაც ასკვნის, რომ\n იჩქით გურგენისძის წარწერის ზედა ქრონოლოგიური ზღვარი 1204 წელია. ხოლო ქვედა ზღვარი, ალბათ, თამარის მეფობის დასაწყისი (1184).\n მკვლევარი ყურადღებას აქცევს ერთ გარემოებასაც, იჩქით გურგენისძე არ ახსენებს არც მემკვიდრეებს, არც სანათესაოს. თუმცა წარწერის ბოლოს იგი წერს:\n „სალოცველად ჩემთჳს და მშობელთა ჩემთათჳს“, რაც იმას ნიშნავს, რომ წუნდის წარწერის შესრულების დროისათვის იჩქითის მშობლები ცოცხლები არიან.\n როგორც ჩანს, იგი უმემკვიდროდ გადაეგო და ასეთ შემთხვევაში, არსებული წესის თანახმად, უმემკვიდრეო სამფლობელო ისედაც მეფის საკუთრებაში გადადიოდა.'}
<div type="edition" xml:lang="ka" ana="mtavruli" xml:space="preserve">
    <ab>
        <lb n="1"/><w lemma="ქრისტე"><expan><abbr>ქ</abbr><ex>რისტ</ex><abbr>ე</abbr></expan></w>
        <w lemma="განსუენება"><expan><abbr>გა</abbr><ex>ნ</ex><abbr>ო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>ს</abbr><ex>უ</ex><abbr>ენე</abbr></expan></w>
        <w lemma="სულ">სოჳ<lb n="2" break="no"/>ლსა</w>
        <name nymRef="ვაჩა">ვაჩაჲს<lb n="3" break="no"/>ასა</name>
        <name nymRef="გურა"><expan><abbr>გო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>რაჲ<lb n="4" break="no"/>სასა</abbr></expan></name>
        <name nymRef="მირა"><expan><abbr>მ</abbr><ex>ი</ex><abbr>რა</abbr><ex>ჲ</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex></expan></name>
    </ab>
</div>