ბოლნისის სიონის 494 წ. მოსახსენებელი ამშენებლისა და ხელოსნების

Bolnisi Sioni Cathedral 494 year, memorial of the builder and the laborers

{'default': 'ნოდარ შოშიაშვილის ქართული წარწერების კორპუსის მიხედვით #3. წარწერა პირველად გამოსცა მარი ბროსემ 1856 წელს (იხ. Melanges Asiatiques, II, 322-323).\n წარწერას განკვეთილობის ნიშნები არ ახლავს. სიტყვები ერთმანეთისაგან არ არის დაცილებული.\n ქარაგმის ნიშნად ნახმარია მოკლე, სწორი, განივი ხაზი (მისი ნაშთი ჩანს მხოლოდ ტექსტის მეორე სიტყვაზე. პირველ სიტყვაზე ქარაგმის ადგილი დაზიანებულია).\n წარწერა პალეოგრაფიული თვალსაზრისით ფრიად არქაულია: თავშეკრულია Ⴁ, Ⴗ და Ⴣ გრაფემები.\n მესამე სტრიქონში შ თავშეკრულია (შინა).\n ენობრივი თვალსაზრისით საინტერესოა ხანმეტი ზმნური ფორმა: შეხეწიე, ხ - მესამე ირიბი ობიექტური პირის ნიშანი).\n\n კორნელი კეკელიძის მიხედვით, მშრომელი ნიშნავს ავადმყოფთა მომვლელს ან გარდაცვალებულთა დამსაფლავებელს.\n\n ივანე ჯავახიშვილის მიხედვით, დავით ბოლნელი ეპისკოპოსი კრებულითურთ, როგორც ეტყობა, ამ ეკლესიაში მშრომელთა ჯგუფს არ ეკუთვნის,\n არც ისა ჩანს, რომ იგი აღმაშენებელი იყოს. მისივე გამოკვლევით, იმ საეკლესიო კრების ძეგლისწერას, რომელიც კავად სპარსთა მეფის დროს ბაბგენ სომეხთა\n კათალიკოზისა და გაბრიელ ქართლისა კათალიკოზის მეთაურობითა და ორივე ეკლესიის წარმომადგენელთა თანადასწრებით მოხდა ქალკიდონის კრების აღსარების\n უარსაყოფელად, ქართველ ეპისკოპოსთაგან ხელს აწერდა დავით ეპისკოპოსი ბოლნისისა. ივანე ჯავახიშვილის აზრით, შესაძლებელია ეს სწორედ ის დავით ბოლნისის\n ეპისკოპოსია, რომელმაც ზემოაღნიშნული წარწერა ამოაჭრევინა. რასაკვირველია, ბოლნელ ეპისკოპოსთა შორის დავითი შეიძლება სხვაც ყოფილიყო.\n მაგრამ მწყემსმთავართა შორის მაშინდელ საქართველოში ერთგვარი\n სახელი ხშირად არ მეორდებოდა. უშუალოდ სახელი დავითიც უძველეს ხანაში ისე გავრცელებული არ ყოფილა, როგორც შემდეგში, როდესაც ბაგრატიონიანთა დავით\n წინასწარმეტყველისა და მეფისაგან ჩამომავლობის რწმენა განმტკიცდა. რადგანაც დავით ეპისკოპოსი ამ 505-506 წ. საეკლესიო კრების მონაწილე ყოფილა, ივანე\n ჯავახიშვილი ასკვნის, რომ წარწერა ან V საუკუნის დამლევს, ან VI საუკუნის დამდეგს უნდა ეკუთვნოდეს. According to the Corpus of Georgian Inscriptions by Nodar Shoshiashvili, the inscription N3 was first published by Mari Brose in 1856 (See Melanges Asiatiques, II, pp. 322-323). The inscription does not have spaces between the words. No spaces between the words., and the symbol of abbreviation is a short, straight horizontal line (its remains are only visible on the second word in the text, the other one on top of the first word is damaged). The inscription is quite archaic in paleographic terms. The graphemes ბ, ყ and ჳ have their heads engaged. შ is also engaged on top in the 3rd line (in the word shina). In linguistic terms a special interest attaches to the Khanmeti type verbal form: შეხეწიე (shekhetsie), ხ - is the indirect object pronoun of the third person.\n According to Korneli Kekelidze the “laborers” refer to those who look after the sick or bury the dead.\nAccording to Ivane Javakhishvili, Bishop David with his accompanied people were not the builders of this church, there is no proof that he was involved in the construction works. He also suggests that Bishop David from Bolnisi had signed the ecumenical document that was registered by Kavad, King of Persia, Babgen, Catholicos-Patriarch of Armenia and Gabriel, Catholicos Patriarch of Kartli for neglecting the resolution of the council Chalcedon. Ivane Javakhishvili considers that Bishop David mentioned in the inscription is the same person who ordered to carve the above mentioned inscription. It is clearly possible that the name David could have been the name of other Bishops of Bolnisi Cathedral.\nIt is also true that the names of the patriarchs were not repeated that often by that time in Georgia. The name “David” was not that widespread in ancient times than it was later when the belief about the heritage of Bagrationi dynasty from Biblical David was a common belief in Georgia. As Bishop David is a participant of this ecumenical council, Ivane Javakhishvili assumes that the inscription should be dated to the end of the V century or beginning of the VI century.'}