მცხეთის ჯვრის მოსახსენებელი დემეტრე ჳპატოსისა
Jvari Monastery, Memorial of Demetrius Hypatos

№ ECG027 📅 595-605 AD 🔨 ქვა / Local stone 📦 ფასადი / Facade 🌐 ka

შინაარსი / Summary

მოსახსენებელი Memorial

ძირითადი ინფორმაცია / Basic Information

იდენტიფიკატორი ID: ECG027
ენა Language: Georgian (ka)
რედაქტორი Editor: ნოდარ შოშიაშვილი
გამომცემელი Authority: ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი
კოლექცია Collection: მცხეთა

დათარიღება / Dating

დათარიღება Dating: 595-605 AD
დათარიღების საფუძველი Dating Evidence: lettering
სიზუსტე Precision: medium

ფიზიკური აღწერა / Physical Description

მასალა Material: ქვა / Local stone
ობიექტის ტიპი Object Type: ფასადი / Facade
ზომები Dimensions: H: 138cm × W: 87/122cm

განლაგება და პალეოგრაფია / Layout and Paleography

სტრიქონების რაოდენობა Written Lines: 13
დამწერლობა Script: ასომთავრული
შესრულება Execution: ამოღარული
ამოღარული ასომთავრული წარწერა. Engraved Asomtavruli inscription

წარმოშობა და მდებარეობა / Origin and Provenance

აღმოჩენილია Find Location: ჯვრის მონასტერი, მცხეთა Jvari Monastery, Mtskheta
თანამედროვე მდებარეობა Current Location: ჯვრის მონასტერი, მცხეთა Jvari Monastery, Mtskheta

გამოცემის ინფორმაცია / Publication Information

ლიცენზია License: დოკუმენტი ვრცელდება Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 ლიცენზიით.
რევიზიების ისტორია Revision History:
2019-11-06 (Eka Kvirkvelia): ტექსტის სრული კოდირება, მეტამონაცემების სრული კოდირება, ბმულებით დაკავშირება ავტორიტეტულ წყაროსთან

ბიბლიოგრაფია Bibliography

კრიტიკული გამოცემა Interpretive Edition

წ(მიდა)ო
მ(ი)ქ(აე)ლ მ -
თავ -
არ -
5ანგ -
ელო -
ზო
დემეტრ -
ეს ჳპა -
10ტოსს -
ა მეო -
ხ ხეყ -
ავ

დიპლომატიური გამოცემა Diplomatic Edition

ႼႭ
ႫႵႪ Ⴋ
ႧႠႥ
ႠႰ
5ႠႬႢ
ႤႪႭ
ႦႭ
ႣႤႫႤႲႰ
ႤႱ ჃႮႠ
10ႲႭႱႱ
Ⴀ ႫႤႭ
Ⴞ ႾႤႷ
ႠႥ
{'default': 'წმიდაო მიქაელ მთავარანგელოზო, მეოხ-ეყავ დემეტრეს ჳპატოსს. Holy Archangel Michael, have mercy on Demetrius Hypatos.'}
{'default': 'ნოდარ შოშიაშვილის ქართული წარწერების კორპუსის მიხედვით # 70. ივ. ჯავახიშვილის აზრით, წარწერა VI საუკუნის ბოლოს არის ამოკვეთილი. მისივე აზრით,\n წარწერის სიძველის დასტური პალეოგრაფიული თვალსაზრისით არის Ⴣ გრაფემის თავშეკრულობა.\n ამ წარწერაში ყურადღებას იპყრობს „მეოხ ხეყავ“ - ხანმეტი ფორმა. ივ. ჯავახიშვილის მიხედვით, ეკლესიის ნამდვილი აღმშენებელნი სტეფანოზ ქართლისა პატრიკიოსი და დემეტრე ჳპატოსი ძმები ყოფილან (მოქცევაჲ ქართლისაჲ II, 724).\n ჳპატოსობის მიღება მას მხოლოდ ბიზანტიის კეისრისგან შეეძლო იმ დროს, როდესაც აღმოსავლეთ საქართველო ბიზანტიის მეფის მფარველობის ქვეშ მოექცა, ე.ი. 591-604 წწ. შუა.\n აქედან გამომდინარე ეს წარწერები დაახლოებით იმავე ხანას, VI ს-ის უკანასკნელ ათეულს უნდა ეკუთნოდეს. According to the Corpus of Georgian Inscriptions by Nodar Shoshiashvili the inscription #70. Iv. Javakhishvili believes that the inscription can be dated to the end of the VI century. He specifies that the paleographic data proves the early origins of the inscription: the head of the grapheme Ⴣ is closed. Case of “khanmeti” ხანმეტი in the words „მეოხ ხეყავ“ is noticeable. Iv.Javakhishvili believes that the builders of the church: Stephen the Patrikios of Kartli and Demetrius Hypatos are brothers (source: Conversion of Kartli (chronicle) II, 724). Demetrius Hypatos should have received the rank of Hypatos during the period when the east part of Georgia was under the domain of the King of Byzantium, i.e. 591-604 years.\nThus, the inscriptions should belong to the same period of the last decades of the VI century.'}
<div type="edition" xml:lang="ka" ana="mtavruli" xml:space="preserve">
    <ab>
        <lb n="1"/><w lemma="ქრისტე"><expan><abbr>ქ</abbr><ex>რისტ</ex><abbr>ე</abbr></expan></w>
        <w lemma="განსუენება"><expan><abbr>გა</abbr><ex>ნ</ex><abbr>ო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>ს</abbr><ex>უ</ex><abbr>ენე</abbr></expan></w>
        <w lemma="სულ">სოჳ<lb n="2" break="no"/>ლსა</w>
        <name nymRef="ვაჩა">ვაჩაჲს<lb n="3" break="no"/>ასა</name>
        <name nymRef="გურა"><expan><abbr>გო</abbr><ex>ჳ</ex><abbr>რაჲ<lb n="4" break="no"/>სასა</abbr></expan></name>
        <name nymRef="მირა"><expan><abbr>მ</abbr><ex>ი</ex><abbr>რა</abbr><ex>ჲ</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex><abbr>ს</abbr><ex>ა</ex></expan></name>
    </ab>
</div>